acʼhanon
Pronom personnel
acʼhanon \a.ˈɣãː.nɔ̃n\
- Moi (après le verbe).
— « Ha bet oc’h e-barzh ?
— (Jakez Riou, An ti satanazet, Skridoù Breizh, 1944, page 69)
— « N’on ket, peogwir n’hoc’h eus ket respontet ac’hanon. »- — « Et vous êtes allé à l’intérieur ?
— « Non, puisque vous ne m’avez pas répondu. »
- — « Et vous êtes allé à l’intérieur ?
Lez ahanon trankil.
— (Jules Gros, Le Trésor du Breton parlé - 1 : Le langage figuré, Emgleo Breiz - Brud Nevez, 1970, page 99)- Laisse-moi tranquille.
Vocabulaire apparenté par le sens
| Personne | Nombre | Genre | Nominatif (1) (Sujet) |
Accusatif (COD) | |
|---|---|---|---|---|---|
| devant le verbe |
après le verbe | ||||
| 1re | Singulier | masculin ou féminin |
me | ma, va, ’m | acʼhanon |
| 2e | masculin ou féminin |
te | da, ’z | acʼhanout | |
| 3e | masculin | eñ | e | anezhañ | |
| féminin | hi | he, hecʼh | anezhi | ||
| 1re | Pluriel | masculin ou féminin |
ni | hol, hon, hor | acʼhanomp |
| 2e | masculin ou féminin (2) |
cʼhwi | ho, hocʼh | acʼhanocʼh | |
| 3e | masculin ou féminin |
int, i | o | anezho | |
- (1) Cette forme est aussi utilisée comme COD après un verbe à l’impératif ou entre l’auxiliaire bezañ et le participe passé d’un verbe conjugué à un temps composé.
(2) La 2e personne du pluriel est aussi utilisée comme singulier de politesse.
Forme de préposition
| Personne | Forme |
|---|---|
| 1re du sing. | acʼhanon |
| 2e du sing. | acʼhanout |
| 3e masc. du sing. | anezhañ |
| 3e fém. du sing. | anezhi |
| 1re du plur. | acʼhanomp |
| 2e du plur. | acʼhanocʼh |
| 3e du plur. | anezho ou anezhe |
| Impersonnel | acʼhanor |
acʼhanon \a.ˈɣãː.nɔ̃n\
- Première personne du singulier des prépositions a et eus.
Petra a souhetit-hu acʼhanon-me ?
— (Colloque français et breton, L. Prud’homme, Saint-Brieuc, 1863, page 83)- Que souhaitez-vous de moi ?
Petra zonj acʼhanon ?
— (Léon Le Berre, Sinatur an eil testamant, Ar Bobl, Karaez, 1911, page 22)- Que pense-t-elle de moi ?