emouez

Étymologie

Dérivé de gouez, avec le préfixe em-.

Adjectif

emouez (ouzh) \ˈɛm.wes\

  1. Conscient (de).
    • […] met amañ, re emouez eo Maodez Glanndour eus ar riskl-se (a varn reizh-tre pp. 7-8) evit kouezhañ ennañ : « Diazezañ hor buhez speredel, emezañ, war ar santimantelezh eo sevel anezhi warnomp hon-unan, war an traezh ».  (Goulven Pennaod, Al Levrioù, in Al Liamm, no 112, septembre-octobre 1965, page 347)
      […] mais ici, Maodez Glanndour est trop conscient de ce danger (qu’il juge très justement pp. 7-8) pour y tomber : « Fonder notre vie spirituelle, dit-il, sur la sentimentalité, c’est la construire sur nous-mêmes, sur le sable.
    • Soñjoù diemouez Arturo zo deuet da vezañ emouez dezhañ : Palmira zo bremañ un den bev ocʼh enebiñ ouzh mennozioù sanket e penn Arturo.  (Strollad S.A.D.E.D., Youenn Drezen gwelet gant skolidi S.A.D.E.D., in Al Liamm, no 139, mars-avril 1970, page 143)
      Les pensées inconscientes d’Arturo lui sont devenues conscientes : Palmira est désormais une personne vivante qui s’oppose aux idées ancrées dans la tête d’Arturo.
    • Emouez e voe Morvana ha Fulupig ouzh ar reveulzi cʼhoarvezet en o buhez pemdez.  (Bernez Gery, Mai-Madalen Poullaoueg, in Ya !, no 863-864, 20 décembre 2021, page 9)
      Morvana et Fulupig furent conscients de la révolution qui s’était produite dans leur vie quotidienne.

Dérivés

  • ademouezañ
  • anemouez
  • damemouez
  • diemouez
  • diemouezel
  • diemouezelezh
  • diemouiziegezh
  • diemouiziek
  • emouezadur
  • emouezañ
  • emouezded
  • emouezel
  • emouiziegezh
  • emouiziek
  • emouiziekaat
  • izemouez
  • ragemouez

Nom commun

emouez \ˈɛm.wes\ masculin

  1. Conscient, conscience.
    • Mar komprenan mat, stourm ar renkadoù zo disheñvel diouzh an enebiezh renkadel dre ma’z eus gantañ un emouez eus an enebiezh-se.  (Lizheroù, in Emsav, no 41, mai 1970)
      Si je comprends bien, la lutte des classes est différente de l’opposition de classe en ce qu’elle a une conscience de cette opposition.
    • Ur seurt dihun d’an emouez breton ha koll an hengoun gwenedek ?  (AD, Liesfurmelezh an anvioù-familh e Breizh, in Ya !, no 833, 28 mai 2021, page 10)
      Une sorte de réveil à la conscience bretonne et la perte de la tradition du vannetais ?

Vocabulaire apparenté par le sens

  • emskiant