emouez
Étymologie
Adjectif
emouez (ouzh) \ˈɛm.wes\
- Conscient (de).
[…] met amañ, re emouez eo Maodez Glanndour eus ar riskl-se (a varn reizh-tre pp. 7-8) evit kouezhañ ennañ : « Diazezañ hor buhez speredel, emezañ, war ar santimantelezh eo sevel anezhi warnomp hon-unan, war an traezh ».
— (Goulven Pennaod, Al Levrioù, in Al Liamm, no 112, septembre-octobre 1965, page 347)- […] mais ici, Maodez Glanndour est trop conscient de ce danger (qu’il juge très justement pp. 7-8) pour y tomber : « Fonder notre vie spirituelle, dit-il, sur la sentimentalité, c’est la construire sur nous-mêmes, sur le sable.
Soñjoù diemouez Arturo zo deuet da vezañ emouez dezhañ : Palmira zo bremañ un den bev ocʼh enebiñ ouzh mennozioù sanket e penn Arturo.
— (Strollad S.A.D.E.D., Youenn Drezen gwelet gant skolidi S.A.D.E.D., in Al Liamm, no 139, mars-avril 1970, page 143)- Les pensées inconscientes d’Arturo lui sont devenues conscientes : Palmira est désormais une personne vivante qui s’oppose aux idées ancrées dans la tête d’Arturo.
Emouez e voe Morvana ha Fulupig ouzh ar reveulzi cʼhoarvezet en o buhez pemdez.
— (Bernez Gery, Mai-Madalen Poullaoueg, in Ya !, no 863-864, 20 décembre 2021, page 9)- Morvana et Fulupig furent conscients de la révolution qui s’était produite dans leur vie quotidienne.
Dérivés
Nom commun
emouez \ˈɛm.wes\ masculin
- Conscient, conscience.
Mar komprenan mat, stourm ar renkadoù zo disheñvel diouzh an enebiezh renkadel dre ma’z eus gantañ un emouez eus an enebiezh-se.
— (Lizheroù, in Emsav, no 41, mai 1970)- Si je comprends bien, la lutte des classes est différente de l’opposition de classe en ce qu’elle a une conscience de cette opposition.
Ur seurt dihun d’an emouez breton ha koll an hengoun gwenedek ?
— (AD, Liesfurmelezh an anvioù-familh e Breizh, in Ya !, no 833, 28 mai 2021, page 10)- Une sorte de réveil à la conscience bretonne et la perte de la tradition du vannetais ?
Vocabulaire apparenté par le sens
- emskiant