gourcʼhemenn

Étymologie

Du moyen breton gourchemenn[1][2].
Dérivé de kemenn, avec le préfixe gour- (avec une mutation consonantique par spirantisation kemenn → cʼhemenn).

Nom commun

Mutation Singulier Pluriel
Non muté gourcʼhemenn gourcʼhemennoù
Adoucissante cʼhourcʼhemenn cʼhourcʼhemennoù
Durcissante kourcʼhemenn kourcʼhemennoù

gourcʼhemenn \ɡur.ˈɣẽmː.ɛn\ masculin

  1. Commandement, ordre.

Dérivés

  • gourcʼhemenner
  • gourcʼhemennerez
  • gourcʼhemennidigezh
  • gourcʼhemennus

Verbe

Mutation Infinitif
Non muté gourcʼhemenn
Adoucissante cʼhourcʼhemenn
Durcissante kourcʼhemenn

gourcʼhemenn \ɡur.ˈɣẽmː.ɛn\ transitif (voir la conjugaison), base verbale gourcʼhemenn-

  1. Commander, ordonner.
    • Er gêr e oa mamm-gozh atav o c’hourc’hemenn : an holl, ha tad-kozh da gentañ, o doa aon razi.  (Roparz Hemon, Alanig an Tri Roue, Skridoù Breizh, 1950, page 73)
      À la maison, grand-mère était toujours en train de commander : tous, et grand-père en premier, avaient peur d’elle (devant elle).
  2. Recommander.

Variantes

  • gourcʼhemennañ
  • gourcʼhemenniñ

Forme de verbe

Mutation Forme
Non muté gourcʼhemenn
Adoucissante cʼhourcʼhemenn
Durcissante kourcʼhemenn

gourcʼhemenn \ɡur.ˈɣẽmː.ɛn\

  1. Troisième personne du singulier de l’indicatif présent du verbe gourcʼhemenn/gourcʼhemennañ/gourcʼhemenniñ.
    • Ar pezh a cʼhourcʼhemenn ho maouez a rankit da ober, Jalm, a se n’eus ket da dortañ.  (Yann-Vari Perrot, E-tal ar poull, in C’hoariva brezhonek - Pemp pezh-c’hoari berr, Skridoù Breizh, 1944, page 42)
      Ce que votre femme vous ordonne de faire, vous devez le faire, Jalm, sur cela il n’y a pas à hésiter.
  2. Deuxième personne du singulier de l’impératif du verbe gourcʼhemenn/gourcʼhemennañ/gourcʼhemenniñ.

Références

  1. Jehan Lagadeuc, Catholicon, Tréguier, 1499
  2. Albert Deshayes, Dictionnaire étymologique du breton, Le Chasse-Marée, Douarnenez, 2003, page 382b